Wat doe je als de stroom het drie dagen laat afweten? Geen verlichting, geen internet, geen werkende kassa’s. Voor veel Nederlanders klinkt het als een dystopisch doemscenario, maar volgens Hans-Peter Oskam van Netbeheer Nederland is het risico reëel. “Het gebeurt onverwacht – en altijd op een slecht moment,” waarschuwt hij.
Van Zuid-Europa tot Nederland: het risico is dichterbij dan je denkt
Aanleiding voor de waarschuwing zijn recente grootschalige stroomstoringen in Spanje en Portugal. Daar zaten hele regio’s urenlang zonder elektriciteit. Supermarkten sloten, verkeer liep vast en ziekenhuizen draaiden op noodaggregaten. Volgens Oskam is het naïef te denken dat zoiets in Nederland niet kan gebeuren. “Ook ons systeem kent kwetsbaarheden,” zegt hij.
En die worden steeds urgenter: de groeiende afhankelijkheid van elektriciteit, het toenemend aantal elektrische apparaten, laadpalen en warmtepompen én de opkomst van cyberdreigingen zetten het net onder druk.
Wat gebeurt er als het licht drie dagen uitblijft?
Een langdurige stroomstoring raakt iedereen. Niet alleen grote bedrijven, maar juist ook kleine ondernemers, zorginstellingen, gezinnen en individuen. Zonder elektriciteit:
-
Werken pinautomaten, koelingen en kassa’s niet
-
Raken oplaadbare apparaten leeg
-
Valt digitale communicatie grotendeels stil
-
Ontstaan verkeersonveilige situaties zonder werkende stoplichten
-
Zitten mensen vast in liften of lopen risico in zorginstellingen
En het grootste probleem? Niemand krijgt voorrang. “Er is geen VIP-stroom,” benadrukt Oskam.
Oorzaken variëren van cyberaanvallen tot overbelasting
De zes grootste risico’s voor langdurige stroomuitval zijn volgens experts:
-
Piekverbruik tijdens extreme hitte of kou
-
Fysieke schade aan kabels door graafwerk of ongelukken
-
Cyberaanvallen op de infrastructuur
-
Problemen met stroomimport uit het buitenland
-
Onevenwicht in opwekking en verbruik van groene stroom
-
Veroudering van delen van het net
Hoewel het Nederlandse energienet tot de best georganiseerde ter wereld behoort, zijn deze risico’s niet hypothetisch. Ze worden meegenomen in de scenario’s van het Veiligheidsberaad.
Overheid heeft een plan – maar niet voor jouw bedrijf
Het Nationaal Crisisplan Elektriciteit ligt klaar, net als samenwerking met andere Europese netbeheerders. Maar dat betekent niet dat jouw winkel, kantoor of bakkerij veilig is. “De overheid kan niet alles oplossen. Als je geen eigen voorzieningen hebt, sta je letterlijk in het donker,” zegt Oskam.
Wat kun je nu al doen als ondernemer?
De tijd om te handelen is vóór de storing, niet erna. Praktische tips voor ondernemers:
-
Zorg voor noodverlichting, batterijen en powerbanks
-
Maak een stroomuitvalplan met personeel
-
Kijk of een aggregaat voor jouw bedrijf zinvol is
-
Werk met papieren back-ups voor orders en klantgegevens
-
Overweeg samenwerking binnen je bedrijventerrein of winkelgebied
Voor grotere bedrijven kan investering in batterijopslag of energiehubs het verschil maken. Voor kleinere ondernemingen geldt vooral: besef dat je zelf moet handelen.
“Denk nu na, straks is het te laat”
De boodschap is helder. Wie wacht tot het licht uitvalt, is te laat. In een samenleving die volledig afhankelijk is van elektriciteit, kan een uitval van 72 uur leiden tot grote schade, stilstand én maatschappelijke paniek.
Oskam sluit af met een duidelijke waarschuwing: “Dit gebeurt niet in een verre toekomst. Het kan morgen zijn. En dan is het ieder voor zich – tenzij je voorbereid bent.”
